e-Recepta - Jak to działa?

Źródło: MATERIAŁ EDUKACYJNY MINISTERSTWA ZDROWIA

Najważniejsze zmiany związane z wprowadzeniem e-Recepty:

  1. Dokumentem recepty, który wystawia lekarz lub inny uprawniony pracownik medyczny jest dokument elektroniczny, widoczny na ekranie monitora w oprogramowaniu gabinetowym. Dokument ten jest podpisywany podpisem elektronicznym (lekarz ma możliwość podpisania e-Recepty certyfikatem ZUS – tym samym, który służy do podpisywania e-ZLA, profilem zaufanym, podpisem osobistym w e-Dowodzie Osobistym lub podpisem kwalifikowanym).
  2. Na 1 e-Recepcie znajduje się 1 lek (1 e-Recepta = 1 lek).
  3. Kilka e-Recept ujmowanych jest w tzw. receptę zbiorczą (pakiet recept).
  4. Każdą e-Receptę, w tym e-Recepty objęte pakietem recept, pacjent może zrealizować w innej aptece.
  5. Pacjent wychodząc z gabinetu lekarskiego może otrzymać:
    • SMS (wysłany z systemu P1), w którym podany będzie 4-cyfrowy kod dostępu – pacjent podaje w aptece kod wraz ze swoim numerem PESEL,
    • e-mail z informacją o wystawionej e-Recepcie w postaci pliku PDF – pacjent udostępnia farmaceucie kod kreskowy na ekranie telefonu lub podaje 44-cyfrowy klucz dostępu z pliku PDF (albo 4-cyfrowy kod dostępu z pliku PDF wraz z numerem PESEL). Pacjent może też udostępnić informację o e-Recepcie korzystając z Internetowego Konta Pacjenta lub z aplikacji mObywatel,
    • wydruk informacyjny o wystawionej e-Recepcie – wydrukowany dokument lekarz przekazuje pacjentowi (nie trzeba podpisywać wydruku ani stawiać pieczątek). Farmaceuta sczytuje dane z wydruku i zwraca go pacjentowi.
  6. Żeby otrzymywać powiadomienia o e-Receptach za pomocą SMS-a lub e-maila pacjent musi zaznaczyć na swoim Internetowym Koncie Pacjenta (IKP), że chciałby otrzymywać powiadomienia – właśnie SMS-em lub e-mailem. IKP jest dostępne pod adresem pacjent.gov.pl, a do zalogowania się na IKP niezbędne jest posiadanie profilu zaufanego.
  7. Osoba wystawiająca e-Receptę umieszcza na niej dane określone w art. 96a ustawy Prawo Farmaceutyczne. W określonych przypadkach farmaceuta może zrealizować e-Receptę pomimo braku części danych (zgodnie z par. 10 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 kwietnia 2018 r. w sprawie recept).
  8. Od 1 stycznia 2020 e-Recepta może posiadać specjalne oznaczenie wskazujące na jej ważność 365 dni. Przy braku takiego oznaczenia co do zasady e-Recepta będzie ważna 30 dni, za wyjątkiem:
    • recepty na antybiotyk – 7 dni od daty wystawienia lub daty realizacji od dnia,
    • recepty na preparat immunologiczny – 120 dni od daty wystawienia,
    • recepty na środki odurzające, substancje psychotropowe, preparaty zawierające te środki lub substancje oraz prekursory kategorii 1 – 30 dni od daty wystawienia.

Z czego składa się wydruk informacyjny e-Recepty?

Wydruk e-Recepty

e-Recepty – pytania i odpowiedzi:

W razie awarii systemu P1, będzie możliwe wystawianie recept w formie papierowej?
Tak.

Oświadczenie na potwierdzeniu podpisuje się w aptece podczas realizacji recepty (nawet częściowo) czy tylko w specjalnych przypadkach?
Takie oświadczenie jest składane w wyjątkowych przypadkach, kiedy apteka w momencie realizacji recepty nie ma połączenia z systemem P1.

Czy recepta na lek recepturowy będzie elektroniczna?
Leki recepturowe również należy wystawiać na e-Receptę.

Do realizacji e-Recepty można przekazać pacjentowi tylko kod dostępu (bez wydruku potwierdzenia) ?
Tak, zgadza się. Należy poinformować pacjenta o tym, że wraz z kodem dostępu będzie musiał podać w aptece numer PESEL pacjenta, dla którego wystawiono recepty.

Jak długo będzie ważna recepta elektroniczna i czy dotyczy każdego przepisanego leku?

Od 1 stycznia 2020 e-Recepta może posiadać specjalne oznaczenie wskazujące na jej ważność 365 dni. Przy braku takiego oznaczenia co do zasady e-Recepta będzie ważna 30 dni, za wyjątkiem:

  • recepty na antybiotyk – 7 dni od daty wystawienia lub daty realizacji od dnia,
  • recepty na preparat immunologiczny – 120 dni od daty wystawienia,
  • recepty na środki odurzające, substancje psychotropowe, preparaty zawierające te środki lub substancje oraz prekursory kategorii 1 – 30 dni od daty wystawienia.

Czy termin ważności recept - 365 dni - dotyczy tylko e-Recept wystawionych po 7 września 2019 r. czy również tych wystawionych wcześniej, ale realizowanych w aptekach po 7 września?
Wydłużony do 365 dni termin ważności e-Recepty nie dotyczy tych recept, które zostały wystawione przed wejściem w życie ustawy tj. przed 7 września 2019 r.
Lekarz/lekarz dentysta może wskazać maksymalną ilość leku na e-Recepcie na 360 dni stosowania, a farmaceuta może wydać na maksymalnie 180 dni stosowania. Kiedy pacjent może się zgłosić po pozostałą ilość leków? Po 180 dniach?
Przepisy nie precyzują odstępu czasu, po upływie którego pacjent może otrzymać pozostałą część leku, aczkolwiek oczywistą intencją ustawodawcy jest, by odstęp czasu był adekwatny do okresu stosowania leku już wydanego.
Czy lekarz może wystawić 12 e-Recept na następujące po sobie okresy stosowania, tak jak to jest dopuszczone w przypadku recept papierowych?
e-Recepty mogą być wystawiane na następujące po sobie okresy stosowania. W odniesieniu do e-Recept, inaczej niż w przypadku recept papierowych, w ogóle nie występuje ograniczenie ilości, tj. można wystawić 12 e-Recept (lub więcej).
Czy będzie możliwość wstawiania daty późniejszej realizacji e-Recepty?
Tak, podobnie jak przy recepcie papierowej, można na e-Recepcie zaznaczyć datę realizacji późniejszą, tj. datę realizacji „od dnia”.
Co z pacjentami zagranicznymi, którzy nie posiadają numeru PESEL? Chodzi o to, co robić, żeby otrzymać e-Receptę, o zakładanie PZ i dostęp do IKP.
Pacjenci nieposiadający numeru PESEL mogą otrzymać e-Receptę, informację o wystawionej e-Recepcie pacjent otrzymuje w formie wydruku informacyjnego.
Czy pacjent 75+ może otrzymać receptę na leki z uwzględnieniem uprawnienia „S” od innego lekarza niż lekarza POZ?

7 września 2019 weszły w życie przepisy doprecyzowujące, że uprawnionymi do wystawiania recept 75+ są nie tylko lekarz POZ i pielęgniarka POZ w rozumieniu ustawy o POZ, ale wszyscy lekarze realizujący świadczenia opieki zdrowotnej w ramach zawartej z NFZ umowy o udzielanie świadczeń z zakresu POZ.

Ponadto, od lipca 2020 takie recepty będą mogły być wystawiane również przez:

  • lekarza (a także pielęgniarkę), udzielającego świadczeń w ramach zawartej z NFZ umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej lub lekarza udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej w ramach umowy z NFZ o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w systemie podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej,
  • lekarza, udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej w ramach umowy z NFZ o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego lub lekarza udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego w ramach umowy z NFZ o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w systemie podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej, w związku z zakończeniem leczenia szpitalnego przez pacjenta, który ukończył 75. rok życia.

Czy na e-Recepcie będą uwzględniane zniżki specjalne np. dla honorowego dawcy krwi, kombatanta?
Tak, na e-Recepcie, tak samo jak na recepcie papierowej, można wpisać uprawnienia dodatkowe pacjenta. 
Czy e-Recepty będą wystawiane podczas wizyty domowej?
Tak, jednak jeżeli podczas wizyty domowej lekarz nie będzie miał dostępu do systemu P1, będzie mógł wystawić receptę papierową.

Czy w przypadku wystawienia recepty papierowej np. w trakcie wizyty domowej po wejściu w życie obowiązku wystawiania e-Recept konieczne będzie udokumentowanie, z jakiej przyczyny została wystawiona recepta papierowa a nie e-Recepta?
Nie jest to wymagane.

Czy będzie można wystawiać e-Recepty cyklicznie, na kolejne okresy lecznicze?
Tak.

Czy pacjent może sam wybrać formę dostępu do e-Recepty?
Tak, pacjent otrzymuje informację o wystawionej e-Recepcie w wybrany przez siebie sposób. Jeżeli podał w IKP nr telefonu lub adres e-mail, informację otrzymuje odpowiednio SMS lub e-mailem. Jeżeli pacjent nie podał w IKP numeru telefonu ani e-maila, a także zawsze gdy tego zażąda, otrzymuje wydruk informacyjny.

Czy będzie możliwość podziału recepty na części i zrealizowania ich w różnych aptekach?
Obowiązuje zasada 1 e-Recepta = 1 lek. Jedną e-Receptę z danego pakietu można zrealizować w jednej aptece, a pozostałe e-Recepty dowolnie – w tej samej lub w innych aptekach.

Czy rodzic po zalogowaniu się na IKP ma dostęp do danych dziecka?
Dane dzieci (w wieku do 18 lat) widoczne są na koncie jednego z rodziców, który zgłosił je do ubezpieczenia w ZUS (samodzielnie lub za pośrednictwem swojego pracodawcy). 

Skąd wysyłane będą powiadomienia SMS i e-maile o tym, że pacjentowi została wystawiona e-Recepta?
Powiadomienia wysyłane są przez Ministerstwo Zdrowia.

Kto będzie miał dostęp do wystawionej e-Recepty?

Dostęp do e-Recepty posiada:

  1. pacjent, za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP) lub poprzez otrzymanie w gabinecie wydruku informacyjnego o e-Recepcie,
  2. farmaceuta – po pobraniu e-Recepty z systemu P1 do realizacji w swoim systemie aptecznym,
  3. lekarz wystawiający e-Receptę,
  4. inni pracownicy medyczni – jeśli spełniają warunki określone w przepisach,
  5. inna osoba upoważniona do tego przez pacjenta w IKP. 
Czy będzie możliwy zwrot leków przez pacjenta w przypadku ich wycofania?
Tak, na dotychczasowych zasadach. 

Czy to prawda, że pacjent może przyjść do apteki z aplikacją, w której ma swoje e-Recepty (inna niż IKP) i apteka ma mu zrealizować e-Recepty?
Pacjenci mają możliwość korzystania z aplikacji mObywatel, poprzez którą można mieć łatwy dostęp do IKP, w tym do informacji o niezrealizowanych e-Receptach. 

Czy będzie przysługiwać refundacja na leki pacjentowi w sytuacji wypisania mu e-Recepty na 360 dni kuracji, jeśli w momencie wystawienia była refundacja na dany lek, a po kilku miesiącach lek ten nie będzie się już znajdował na liście refundacyjnej? Czy pacjent wykupi leki ze zniżką mimo tego, że nie ma już na nie refundacji?

Realizacja recepty odbywa się zgodnie z prawem obowiązującym w chwili wydawania leku. Jeśli pacjent zgłosi się do apteki, celem wykupienia leków, w dniu, w którym dany produkt leczniczy nie będzie już objęty refundacją, wówczas poniesie pełną odpłatność za leki. Postać recepty – papierowa lub elektroniczna – nie ma wpływu na ww. zasadę.

Jak wygląda proces realizacji e-Recepty w aptece?

Pacjent przekazuje w aptece informację o wystawionej e-Recepcie w jeden z poniższych sposobów:

  • przedstawia wydruk informacyjny,
  • podaje 4-cyfrowy kod dostępu, który otrzymał SMSem + swój numer PESEL lub podaje 44 cyfrowy klucz dostępu z e-Recepty otrzymanej e-mailem,
  • udostępnia informację o wystawionej e-Recepcie na ekranie telefonu.
Czy lekarz będzie otrzymywał informację zwrotną o tym, jakie recepty pacjent zrealizował? Jeżeli tak, to od kiedy?

Pacjent może wyrazić zgodę (poprzez Internetowe Konto Pacjenta) na dostęp kadry medycznej do jego danych medycznych i dokumentacji medycznej, w tym do informacji o e-Receptach. Przepisy określają też sytuacje – np. podejmowanie czynności ratunkowych w związku z zagrożeniem życia pacjenta – kiedy uzyskanie takiej zgody nie jest konieczne.

Jak wygląda kwestia refundacji tzn. kto ponosi odpowiedzialność w momencie, gdy okaże się, że pacjent jest nieubezpieczony, a lekarz wystawi mu e-Receptę refundowaną?

Kwestie refundacji pozostają bez zmian. Odpowiedzialność ponosi osoba wystawiająca receptę (jeżeli przed wystawieniem recepty nie sprawdziła czy pacjent jest ubezpieczony lub nie pobrała od pacjenta stosownego oświadczenia) adekwatnie do tego jak przepisy prawa definiują tę kwestię w danym stanie faktycznym.

ŹRÓDŁO: CSIOZ 

Powiązane: