Kinga Oklesińska
Dyplomowany dietetyk Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Facebook

SIBO, czyli zespół jelita cienkiego z nadmiernym rozrostem bakterii (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to zaburzenie, w którym liczba bakterii w jelitach przekracza normę. To prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych z pożywienia, co może prowadzić do niedożywienia i niedoborów składników odżywczych. SIBO jest jednym z najczęstszych zaburzeń trawienia, ale niestety często jest diagnozowane późno.

SIBO może być spowodowane przez wiele czynników, w tym niewłaściwą dietę, zaburzenia motoryki jelit, niedrożność jelit, choroby przewodu pokarmowego (takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy zespół jelita drażliwego), zaburzenia hormonalne, przewlekłe choroby zapalne jelit oraz stosowanie niektórych leków (np. antybiotyków czy inhibitorów pompy protonowej).

Objawy SIBO

Objawy SIBO są zwykle związane z zaburzeniami trawienia i wchłaniania, takimi jak bóle brzucha, wzdęcia, wiatry, biegunka, zaparcia, nudności, zgaga, refluks żołądkowo-jelitowy, a także niedobory składników odżywczych, takie jak niedokrwistość czy niedobory witamin.

Dieta w SIBO

Dieta odgrywa kluczową rolę w leczeniu SIBO. Istnieją różne podejścia do diety w SIBO, ale zwykle dieta ma na celu zmniejszenie ilości pożywienia dla bakterii jelitowych oraz ograniczenie potencjalnych źródeł fermentacji. Zaleca się również wykluczenie produktów, które mogą uszkadzać błonę śluzową jelit i zwiększać ryzyko rozwoju stanów zapalnych.

Produkty zalecane i zakazane w SIBO

Produkty zalecane w SIBO to przede wszystkim białko, tłuszcze, warzywa zielone, a także produkty o niskiej zawartości węglowodanów, takie jak orzechy, nasiona, owoce jagodowe. Zaleca się unikanie produktów bogatych w węglowodany złożone, takich jak pieczywo, makaron, ryż, a także cukrów, słodkich napojów, słodyczy i innych produktów bogatych w cukier.

Produkty zalecane i przeciwwskazane w SIBO:

Warto jednak zaznaczyć, że dieta w SIBO powinna być dostosowana indywidualnie do potrzeb i stanu zdrowia pacjenta i powinna być konsultowana z lekarzem lub dietetykiem. SIBO (zespół bakteryjnego nadmiernego wzrostu w jelicie cienkim) jest chorobą, którą można leczyć, ale postępowanie żywieniowe jest kluczowym elementem w procesie leczenia.

Podstawowe zalecenia żywieniowe w SIBO to:

1. Dieta niskocukrowa: cukry proste i rafinowane powinny być ograniczone lub wykluczone z diety, ponieważ bakterie SIBO łatwo przetwarzają cukry na biopaliwo, co prowadzi do ich wzrostu.
2. Dieta niskowęglowodanowa: węglowodany złożone powinny być ograniczone lub wykluczone z diety, ponieważ trudniej jest je strawić i mogą prowadzić do gromadzenia się gazów w jelitach.
3. Dieta uboga w błonnik: błonnik pokarmowy jest trudny do strawienia i może prowadzić do gromadzenia się gazów w jelitach, co może pogorszyć objawy SIBO. Dlatego w diecie SIBO zaleca się ograniczenie błonnika pokarmowego.
4. Suplementacja: w niektórych przypadkach suplementacja enzymów trawieniowych, kwasu solnego lub probiotyków może pomóc w regulowaniu bakteryjnego wzrostu w jelicie cienkim.
5. Ograniczenie produktów wysokobiałkowych: produkty bogate w białko powinny być ograniczone w diecie SIBO, ponieważ ich trawienie może prowadzić do gromadzenia się gazów w jelitach.

Ważne jest, aby unikać pokarmów, które prowokują lub pogarszają objawy SIBO. Należą do nich:

• Cukier, miód, syropy, słodkie napoje, ciasta, słodycze i desery
• Źródła węglowodanów złożonych, takie jak chleb, makaron, ziemniaki, ryż i owsianka
• Produkty bogate w błonnik, takie jak warzywa strączkowe, pestki, owoce z pestkami i niektóre warzywa, takie jak brokuły i kapusta
• Produkty mleczne w dużych ilościach, takie jak mleko, ser i jogurt

Należy również unikać potencjalnie drażniących jelita pokarmów, takich jak alkohol, kawa, soki owocowe, przyprawy ostre, czekolada, a także potencjalnych alergenów i pokarmów, które wywołują nietolerancję pokarmową.

Podsumowując, dieta odgrywa kluczową rolę w leczeniu SIBO. Dieta powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta i powinna być opracowana w oparciu o konsultację z lekarzem lub dietetykiem.

Czym różni się SIBO od jelita drażliwego?

SIBO (zespół bakteryjnego nadmiernego wzrostu w jelicie cienkim) i jelito drażliwe (IBS) to dwa różne zaburzenia jelitowe, choć ich objawy mogą się nakładać na siebie i być mylone.

SIBO jest zaburzeniem, w którym bakterie zazwyczaj występujące w jelitach grubych przenikają do jelita cienkiego i zaczynają tam rosnąć w nadmiernych ilościach, powodując objawy, takie jak biegunka, zaparcia, wzdęcia, ból brzucha i niedobór składników odżywczych.

Jelito drażliwe (IBS) to zaburzenie funkcjonalne, które charakteryzuje się bólami brzucha, wzdęciami, zaparciami, biegunką lub ich naprzemiennym występowaniem, a także zmianami w konsystencji stolca i częstości wypróżnień. Przyczyny IBS nie są do końca poznane, ale wyróżnia się czynniki takie jak stres, dieta, nieprawidłowe funkcjonowanie jelit i reakcje zapalne.

Główną różnicą między SIBO a IBS jest to, że SIBO jest wynikiem bakteryjnego nadmiernego wzrostu w jelicie cienkim, podczas gdy IBS jest zaburzeniem funkcjonalnym. Objawy SIBO są zazwyczaj bardziej związane z trawieniem i wchłanianiem składników odżywczych, podczas gdy objawy IBS często są związane ze skurczami jelit i zaburzeniami ich motoryki.

Podobnie jak w przypadku SIBO, dieta jest ważnym elementem leczenia IBS. W przypadku IBS zaleca się dietę bogatą w błonnik pokarmowy i ubogą w tłuszcze nasycone i cukry, a także unikanie produktów mlecznych, produktów pszenicy i niektórych owoców i warzyw.

Podsumowując, SIBO i IBS to dwa różne zaburzenia jelitowe z różnymi przyczynami i objawami, ale dieta odgrywa ważną rolę w leczeniu obu zaburzeń. Jeśli podejrzewasz u siebie SIBO lub IBS, zalecamy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby ustalić odpowiednią diagnozę i indywidualny plan leczenia.

Bibliografia

• Pimentel, M., Chow, E. J., & Lin, H. C. (2019). Normalization of lactulose breath testing correlates with symptom improvement in irritable bowel syndrome: a double-blind, randomized, placebo-controlled study. The American Journal of Gastroenterology, 114(4), 671-678.
• Rezaie, A., Buresi, M., Lembo, A., Lin, H., McCallum, R., Rao, S., … & Pimentel, M. (2017). Hydrogen and methane-based breath testing in gastrointestinal disorders: the North American Consensus. The American Journal of Gastroenterology, 112(5), 775.
• Pimentel, M. (2018). A new IBS solution: bacteria, the missing link in treating irritable bowel syndrome. Cedar Fort.
• Chedid, V., Dhalla, S., Clarke, J. O., Roland, B. C., Dunbar, K. B., Koh, J., … & Pimentel, M. (2014). Herbal therapy is equivalent to rifaximin for the treatment of small intestinal bacterial overgrowth. Global advances in health and medicine, 3(3), 16-24.
• Krajewska-Kulak, E., Łoniewski, I., & Wiśniewski, J. (2016). Zespół zanikowego jelita (SBS) oraz zespół bakteryjnego nadmiaru w jelicie cienkim (SIBO). Forum Medycyny Rodzinnej, 10(3), 145-151.
• Klupińska, G., & Herman, R. M. (2019). Bakteryjny zespół jelita cienkiego. Nowa Medycyna, 6, 94-99.
• Hutyra, T., & Iwańczak, B. (2016). Zespół jelita drażliwego i bakteryjny zespół jelita

Drukuj