Zaczyna się niewinnie – lekki kaszel, który nie chce minąć. Na początku delikatny, niepozorny… ale z dnia na dzień staje się coraz silniejszy, napadowy, duszący, nierzadko kończący się bezdechem. Ten charakterystyczny „kaszel 100 dniowy” to krztusiec (koklusz) – choroba, o której wielu już zapomniało, a która dziś wraca ze zdwojoną siłą.
W 2024 roku liczba zachorowań na krztusiec w Polsce wzrosła aż 35-krotnie! Zarejestrowano ponad 32 tysiące przypadków, co jest najwyższym wynikiem od dekad.
Czym jest krztusiec?
To bakteryjna infekcja dróg oddechowych wywoływana przez pałeczkę krztuśca. Jest skrajnie zakaźna – jedna chora osoba może zarazić nawet 17 innych! Wystarczy rozmowa, kaszel czy kichnięcie, by przenieść bakterie dalej.
Najbardziej zakaźny okres to pierwsze dwa tygodnie choroby, ale ryzyko utrzymuje się nawet do pięciu.
Objawy, których nie wolno lekceważyć
U niemowląt i małych dzieci występuje niewysoka gorączka, katar, napady kaszlu z charakterystycznym „pianiem”, czasem sinica i bezdechy. Starsze dzieci i dorośli – napadowy, męczący kaszel, który potrafi trwać tygodniami i utrudnia normalne funkcjonowanie.
Typowy krztusiec trwa od 6 do 10 tygodni, a rekonwalescencja – jeszcze dłużej.
Dlaczego krztusiec jest groźny?
U niemowląt i małych dzieci może prowadzić do:
❌ zapalenia płuc, ❌ drgawek, ❌ uszkodzenia mózgu (encefalopatii), ❌ a nawet zgonu.
U dorosłych choroba może prowadzić do omdleń, złamań żeber, nietrzymania moczu czy długotrwałego wyczerpania organizmu.
Najbardziej narażeni na ciężki przebieg krztuśca są niemowlęta, kobiety w ciąży oraz dorośli, którzy nie przyjęli dawek przypominających.
Szczepienia – najskuteczniejsza ochrona
✅ chronią niemowlęta i dzieci przed ciężkimi powikłaniami,
✅ zapobiegają dalszemu rozprzestrzenianiu się bakterii,
✅ zapewniają odporność kobietom w ciąży i noworodkom,
✅ są bezpieczne i skuteczne.
Kto powinien się zaszczepić?
✔️ Dzieci – w ramach obowiązkowego kalendarza szczepień (szczepionka DTP/DTaP/5w1/6w1).
✔️ Młodzież i dorośli – dawka przypominająca co 10 lat (szczepionka Tdap).
✔️ Kobiety w ciąży – między 27. a 36. tygodniem, a w razie potrzeby już po 20. tygodniu.
➡️ Niezależnie od tego, czy kobieta była szczepiona w poprzednich ciążach, zaleca się ponowne szczepienie w każdej kolejnej ciąży.
✔️ Personel medyczny oraz osoby mające częsty kontakt z noworodkami i niemowlętami.
✔️ Seniorzy – szczególnie osoby aktywne zawodowo lub mające kontakt z dziećmi.
Szczepionki przeciwko krztuścowi są bezpieczne i skuteczne
Dla dzieci i młodzieży szczepienie jest obowiązkowe i całkowicie bezpłatne w ramach Programu Szczepień Ochronnych.
Z bezpłatnego szczepienia w przychodniach POZ mogą skorzystać także kobiety w ciąży – bez skierowania i bez recepty. Wymagana jest jedynie kwalifikacja lekarska. Warto pamiętać, że apteki nie wykonują kwalifikacji medycznej u kobiet w ciąży, dlatego w tym przypadku szczepienie powinno być przeprowadzone w przychodni.
Krztusiec nie wybiera. Zadbaj o szczepienie, zanim choroba zapuka do Twoich drzwi.
Pamiętaj. Chroniąc siebie, chronisz też innych.
