Antybiotykooporność to jedno z najpoważniejszych wyzwań współczesnej medycyny. Kiedy antybiotyk stosowany jest tam, gdzie nie powinien, bakterie dostają sygnał: czas nauczyć się bronić. I uczą się błyskawicznie. Efekt? Nawet pozornie zakażenia potrafią wymknąć się spod kontroli, prowadząc do dłuższej hospitalizacji, groźnych powikłań, a w skrajnych przypadkach nawet śmierci.
Co roku, w drugiej połowie listopada, zwracamy szczególną uwagę na to, jak korzystamy z antybiotyków. 18 listopada obchodzimy Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach, a towarzyszący mu Światowy Tydzień Wiedzy o Antybiotykach pokazuje jedno: Nadużywanie antybiotyków przyspiesza narastanie oporności. Kiedy antybiotyk będzie naprawdę potrzebny – może już nie zadziałać.
To moment, w którym warto zatrzymać się na chwilę i pomyśleć, jak wiele zależy od rozsądnych decyzji.
Dlaczego to takie ważne?
Antybiotykooporność (AMR) to zjawisko, które realnie zagraża zdrowiu. Bakterie stają się odporne, gdy antybiotyki są stosowane niewłaściwie – na przykład:
- w infekcjach wirusowych,
- przy preparatach o zbyt szerokim spektrum działania,
- przy zbyt krótkim lub źle prowadzonym leczeniu.
W efekcie niektóre choroby stają się trudniejsze do opanowania, leczenie trwa dłużej, częściej wymaga hospitalizacji, a u części pacjentów rośnie ryzyko poważnych powikłań. To sytuacja, której wszyscy chcemy uniknąć.
Zaufaj swojemu lekarzowi
Lekarz nie zawsze może – i nie zawsze powinien – przepisać antybiotyk – to nie oznacza „braku leczenia”, lecz dobrą praktykę kliniczną. Wymuszanie recepty „na wszelki wypadek”, zwłaszcza u dziecka, szkodzi, bo zwiększa ryzyko powstawania szczepów opornych.
Co możesz zrobić na co dzień?
Te zasady są proste, a robią ogromną różnicę:
- Przyjmuj antybiotyki zgodnie z zaleceniami lekarza.
- Jeśli lekarz mówi, że antybiotyk nie jest potrzebny – zaufaj mu.
- Nie przerywaj terapii, nawet gdy poczujesz się lepiej.
- Nie używaj pozostałych antybiotyków „z domowej apteczki” i nie przekazuj ich bliskim.
- Dbaj o profilaktykę: myj ręce, dbaj o higienę żywności, unikaj kontaktu z chorymi.
- Sięgaj po żywność wolną od antybiotyków i przechowuj ją we właściwej temperaturze.
- Zapytaj o szczepienia – ograniczają ryzyko infekcji i powikłań, a więc i potrzebę antybiotykoterapii.
Co jeszcze wspiera odporność?
Czasem najskuteczniejsze działania są najmniej spektakularne:
- regularny sen i odpoczynek,
- ruch i świeże powietrze,
- dobrze zbilansowana dieta,
- ograniczenie alkoholu i rezygnacja z tytoniu,
- odpowiednie nawodnienie,
- szczepienia ochronne.
Silna odporność to mniej infekcji, a więc i mniej antybiotyków – proste równanie, które działa.
